Wenecja

Niezwykłe miasto Wenecja leży na północy Włoch nad Adriatykiem, znane ze swego położenia na licznych bagnistych wysepkach laguny oraz wielu zabytków i mecenatu sztuki. Od 726 roku aż do 1797 roku było stolicą niezależnej Republiki Weneckiej, potęgi handlowej Morza Śródziemnego. Tworzy je unikalny zespół urbanistyczny miasta kanałów i mostów, które przyznają Wenecji prym wśród pozycji na liście światowego dziedzictwa ludzkości. Najpopularniejszym środkiem lokomocji jest Wenecji jest tramwaj wodny, dla turystów wciąż dużą atrakcję stanowią gondole i ich gondolierzy. Historycznym, a zarazem turystycznym centrum Wenecji jest niewielka obszarem wyspa, której twórcami architektury byli wybitni dożowie i kondotierzy: Piętro Orseolo, Enrico Dandolo, Francesco Morosini, Vittore Pisani, Bartolomeo Colleoni, a także podróżnicy jak Marco Polo. Wenecki mecenat państwa i patrycjatu nad sztukami pięknymi sprzyjały swobodnemu rozwojowi malarstwa, rzeźby, architektury, teatru i muzyki. Światową sławę zyskał karnawał wenecki z charakterystycznymi maskami. Wenecja  jest także organizatorem festiwalu filmowego oraz biennale sztuki współczesnej. Odwiedzając Wenecję nie sposób ominąć Placu św. Marka (wł. Piazza San Marco), który mieści się w najstarszej części Wenecji. Jego historia zaczyna się w IX wieku i wiąże się z budową pierwszej bazyliki św. Marka, przy czym zabudowa placu powstała dopiero w XVI wieku. Plac św. Marka często jest zalewany wodą, co nie jest zaskoczeniem dla mieszkańców Wenecji, wówczas rozstawiane są niskie platformy uformowane w ciągi dla pieszych, jednak woda szybko znika podczas odpływu. Cechą charakterystyczną placu są wszechobecne gołębie.

Atrakcją turystyczną znajdującą się przy placu jest bez wątpienia sama Bazylika św. Marka, powstała celem pochowania relikwi św. Marka zgodnie z legendą, jaka mówi o aniele, który oznajmił św. Markowi Pax tibi, miejsce pochowania, jakoby lagunę wenecką. W 828 r. kupcy weneccy wykradli jego szczątki z Aleksandrii i przywieźli na lagunę. Fundatorem pierwszego kościoła był doża Angelo Partycipazio, konsekracja kościoła odbyła się w 832, niestety już w 976 pożar podczas powstania przeciwko doży zniszczył kościół i Pałac Dożów (Palazzo Ducale). W latach 1063 – 1094 kościół został odbudowany, wzorowany na konstantynopolskim kościele św. Apostołów, zaprojektowany w stylu bizantyjskim na planie krzyża greckiego z pięcioma kopułami rozmieszczonymi nad nawami w ramionach krzyża i nad polem w przecięciu się naw. Architektura bazyliki uderzająco przypomina budowle islamu.

Od strony Placu św. Marka kościół zdobi szeroka (52,0 m) fasada z pięcioma portalami zwieńczonymi półkolistymi tympanonami ozdobionymi barwnymi mozaikami. Nad drzwiami po lewej stronie znajduje się mozaika z ok. 1260 r. przedstawiająca fasadę bazyliki, jest to zarazem najstarsza jej część. Wnętrze Bazyliki jest podzielone rzędami marmurowych kolumn o złoconych korynckich głowicach, a ściany i część filarów pokrywają płyty marmuru, kopuły i sklepienie zostało pokryte bogatą mozaika ze złotych i szklanych tesser. Za głównym ołtarzem można zobaczyć cenny zabytek jubilerskiej sztuki bizantyjskiej Złoty Ołtarz, natomiast w północnej części nawy głównej Capitello del Crocifisso. Krucyfiks przywieziony w 1204 r. z Konstantynopola.

Obok Bazyliki św. Marka również przy placu Św. Marka znajduje się również ważny i piękny zabytek architektury - Pałac Dożów (Palazzo Ducale), będący gotycką siedzibą władców i rządu Wenecji, początkowo o charakterze obronnym. W 1340 r., wzdłuż wybrzeża, rozpoczęto dobudowę gmachu Wielkiej Rady, a w 1422 roku poszerzono budynek w kierunku Piazzetty. Nowy budynek uzyskał fasadę z dwukondygnacyjnymi, ażurowymi arkadami w gotyckim stylu flamboyant. Główne wejście do pałacu znajduje się przy budynku bazyliki św. Marka. Prace nad Pałacem w epoce renesansu powierzone zostały Bartolomeowi i Giovanniemu Buonom. Obecnie Pałac Dożów to trzykondygnacyjny budynek obejmujący z trzech stron wewnętrzny, renesansowy dziedziniec (dziedziniec zamyka bazylika św. Marka). Od strony nadbrzeża i Piazzetty na parterze i I piętrze posiada arkadowe loggie. Całość wieńczy ażurowa attyka. Skrzydło usytuowane wzdłuż kanału Pałacowego łączy Most Westchnień z budynkiem nowego więzienia. Aktualnie w zabudowaniach Pałacu mieści się muzeum Museo dell'Opera.

Kolejną budowlą przy Placu św. Marka jest Dzwonnica Św. Marka (Campanilla), która posiada wysokość 98,6m. Wieża ta pełniła funkcje dzwonnicy, latarni morskiej, wiatrowskazu i wieży strzelniczej, to w tym miejscu Galileusz zamontował swoją lunetę. Pierwotna wieża z IX wieku  nie doczekała dzisiejszych czasów. Obecna wieża powstała w 1912 roku.

Zdjęcia: